ኣብ ሱዳን ብፍላይ ኣብታ ቀንዲ ማእከል ኲናት ኰይና ዝቐነየት ካርቱም፡ ኵነታት እናጸንከረ ብምምጽኡ ብዙሓት ነበርቲ ነታ ከተማ ገዲፎም ይሃድሙ ከምዘለዉ ክንገር ጸኒሑ እዩ።ምዕራባውያን፡ ሃገራት ማእከላይ ምብራቕን ሃገራት ኣፍሪቃን ካልኦትን ብፍላይ፡ ውሕስነት ዜጋታተን ንምርግጋጽን ካብታ ሃገር ንምውጻእን ዝተፈላለየ ጻዕሪታት ኣብ ዝግበረሉ ዘሎ እዋን፡ ካብታ ኣማኢት ኣሽሓት ዜጋታት ዘለዉዋ ጉረቤት ሃገር ግን ዛጊት ዝተሰምዐ ዝዀነ ይዅን ነገር የለን።እዚ ኰይኑ ግን፡ ኣብዚ ዝርአ ዘሎ፡ ህይወት ኣድሕን ህድማ፡ ሓያለ ኤርትራውያን ካብ ካርቱም ክሃድሙ እንከለዉ፡ ኣብ ከባቢ ከሰላ ኣብ ዝበጽሑሉ እዋን ብኣስገዳድ ናብ ኤርትራ ክኸዱ ይግበር ከምዘሎ ካብቲ ቦታ ዝተረኽበ ሓበሬታ የረጋጋጽ።

ብጻይናን ሓውናን ያሬድ በራኺ ኣብ መበል 70 ዕድሜኡ ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ብሃንደበት ዓሪፉ። ነፍስሄር ያሬድ ኣብ ኣስመራ ተወሊዱ ኣብኡ ተማህረ። ካብ ግዜ ንእስነቱ ጀሚሩ ኣብ ሰውራ ኤርትራ ፍልም ንሃገራዊ ናጽነት ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ ድማ ንሓርነትን ደሞክራስን ንምስፋን ከይሰልከየ ዝተቃለሰን ዘቃለሰን ብጻይ ኢዩ። ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ድሕሪ ንሱዳን ምእታዋ ሓው ያሬድ ናብ ሱዑድያ ተሰዲዱ ይነብር ነይሩ። ኣብ ሰዑድያ ኣብ ዝነበረሉ መዋእል ካብ ቃልሲ ከየብኮረ ኣባል ግንባር ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ ኮይኑ ንደሞክራስያዊ ቃልሲ እጃሙ ኣበርከተ ። ብሰንኪ ጥዕና ምጉዳል ኣብ ስዑዲያ ክነብር ብዘይምኽኣሉ ፣ ቅድሚ 8 ኣዋርሕ ኣቢሉ ናብ ኣዲስ ኣበባ ብምስጋር ምስ ቤተሰቡን ፈተውቱን ይነብር ነይሩ፣ ኣብ ጥዕንኡ ገለ ምምሕያሽ እኳ ክረአ ኣንተ ጀመረ ምሉእ ብምሉእ ግን ኣይሓወየን። ነፍስሄር ያሬድ በራኺ ኣብ መበል 70 ዕድሜኡ ብዕለት 25 መጋቢት 2023 ዓሪፉ። ብዕለት 26 መጋቢት 2023 ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ቅዱስ ዮሴፍ መቓብር ሓመድ ለቢሱ። መሰረታት ግንባር ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ መሪር ሓዘንና እናገለጽና፣ ንነፍስሄር ብጻይና ያሬድ በራኺ መንግስቲ ሰማያት ከዋርሶ ንምነ። ንምሉእ ቤተሰቡን ብጾቱን ፈተውቱን ጽንዓት ይሃብ።

መሰረታት ግንባር ሃገራዊ ድሕነት ኤርትራ
26-መጋቢት 2023

ኣመሪካ፣ ምስቲ ኣብ ትግራይ ዝተኻየደ ኵናት ብዝተሓሓዝ፣ ኣብ ሕዳር 2021፣ ኣብ ልዕሊ ኤርትራ ብዘንበረቶ እገዳ፣ ኣህጉራዊ ንግዲ ንምክያድ ኣጸጋሚ ኮይኑ ከምዘሎ፣ ኣማኻሪ ፕረዚደንት፣ ኣቶ የማነ ገብርኣብ ገሊጹ።ንሱ ምስ ጋዜጠኛ ዘ ብላክ ኣጀንዳ ሪፖርት፣ ኣን ጋሪሶን ኣብ ዘካይዶ ናይ ቴሌፎን ቃለ መጠይቕ፣ ኣመሪካ ንኤርትራ ‘ስዊፍት’ ካብ ዝተብሃለ፣ ኣህጉራዊ ንግዲ ንምክያድ፣ ካብ ሕሳብ ናብ ሕሳብ፣ ናይ ዶላር ባጤራ ንምስግጋር ዝሕዝግ ናይ ባንክታት መስርሕ ከምዝኣገደታ ኣዘኻኺሩ።

ንግዳዊ ልውውጥ ዓለምና ብዶላር ወይ ኤውሮ ዝካየድ ምስ ምዃኑ፣ ኤርትራ ካብዚ ናይ ‘ስዊፍት’ ናይ ገንዘብ ምስግጋር መስርሕ ምእጋዳ፣ ኣህጉራዊ ንግዲ ንምክያድ እኳ እንተተጸገመት፣ ካልእ ኣማራጺታት ብምንዳይ፣ ፍቓደኛታት ምስ ዝኾና ሃገራት ጥራይ ንግዳዊ ልውውጥ ተካይድ ከምዘላ ሓቢሩ።

ከም ቻይናን ሩስያን ዝኣመሰላ ሃገራት፣ ነቲ ብ’ስዊፍት’ ኣብ ሓጺር ግዜ ብዝካየድ ናይ ገንዘብ ምስግጋር ንግዲ፣ ብኻልእ መንገዲ ንኽጥቀሙ ናይ ነዊሕ ግዜ ዕድል ከምዝህብኦም ድማ ኣቶ የማነ ኣነጺሩ።

ኣመሪካ፣ ብዘይካ’ዚ፣ ንዲፕሎማስያዊ ንጥፈታት ኤርትራ ንምትዕንቓፍ፣ ኣብ ሓያሎ ሃገራት ናይ ዝርከብ ኤምባሲታት ኤርትራ ናይ ባንክ ሕሳብ ስለዘደስከለቶ፣ ክራይ ገዛን ካልእን ንምኽፋል ዝተጸገማ ሓደ ሓደ ኤምባሲታት ከምዘለዋ ኣስሚርሉ።

ኣብ ርእሲ’ዚ፣ ኣመሪካ፣ ኣብ ሃገራት ምዕራብ ንዝርከቡ ኤርትራውያን ናብ ስድራቤታቶም ናብ ኤርትራ ንዝልእክዎ ገንዘብ ተተዓናቕፍ ምህላዋ ወቒሱ።

ኤርትራ ኣብ ትሕቲ እገዳ ኣመሪካ ምህላዋ፣ ዝፈጠሮ ካልእ ጽልዋታት ክምልእ እንከሎ ድማ፣ ኣቶ የማነ፣ እገዳ ንኣህጉራዊ ወፍሪ ዓዳሚ ከምዘይኮነን፣ ን10 ዓመታት ኣብ ትሕቲ እገዳ ሕቡራት ሃገራት ንዝነበርሉ ተሞክሮታት ዘርዚሩ።

መድሃኒታትን ክታበትን ንምሽማት ኣብ ዝግበር ዝነበረ ጻዕሪ፣ ኤርትር ኣብ እገዳ ብምህላዋ ምስኣ ንግዲ ብምክያደን እገዳ ከይግበረልን ዝፈርሓ፣ ከም ኣበጻጻሕቲ ዝኣመሰላ ትካላት ንጠለባቶም ይነጽጋ ምንባረን ከም ኣብነት ጠቒሱ።

ነዚ ጸገም እዚ ንምፍታሕ፣ ማዕከን ቆልዑ ሕቡራት ሃገራት (UNICEF)፣ ንፍሉይ ተልእኾ፣ ነፈርቲ ብምክራይ፣ መድሃኒታትን ክታበትን ንምብጻሕ ናብ ኣስመራ ናይ ቻርተር በረራታት ከምዘካይድ ኣፍሊጡ።

እገዳ፣ ብፍላይ እንተነዊሑ ንሓንቲ ሃገር ኣዕናዊ’ዩ ዝበለ ኣቶ የማነ፣ ንቁጠባን መነባብሮ ህዝብን ብቀጥታ ብኣሉታ ከምዝጸሉ ኣረዲኡ።

ን10ዓመታት ዝቐጸለ እገዳ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ልዕሊ ኤርትራ፣ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብይ ኣሕመድን ፕረዚደንት ኢሳይያስ ኣፈወርቂን፣ ኣብ 2018 ብዝበጽሕዎ ስምምዕ ሰላም ኢትዮጵያን ኤርትራን እኳ እንተተላዕለ፣ ካብ 2021 ኣትሒዛ፣ ኣመሪካ ዳግም በይናዊ እገዳ ኣንቢራ ስለዘላ፣ እንተተናዊሑ ከቢድ ኣሉታዊ ጽልዋታት ከምዝህልዎ እቲ ኣማኻሪ ፕረዚደንት ኣብ መወዳእታ ደምዲሙ።

ማሕበር ኣካለ ጽጉማት ኤርትራ ጨንፈር ጀርመን ንዕለት 01-04-2023 ናይ ድራር ምስዮት ንኹሉ‘ቲ ብስንኩላን  ኤርትራውያን ዝግደስ መጸዋዕታ ኣቕሪቡ ምንባሩ ዝዝከር‘ዩ። በቲ ልሙድ ኣሰራርሕኡ ድማ ነቶም ኣብ መደበር ውጉኣት  ሓርነት ከሰላ ዝርከቡ ኮነ ካብኡ ወጻኢ ዝነብሩ ሓገዝ ዘድልዮም ኣካለ ጽጉማን ኤርትራውያን ንምድጋፍ ብማሕበር ዝተዳለወ ድራር ዉጉኣት ሓርነት ኣብ ዕለቱ ኣገዳሲ ስራሕ ምክያዱ ክንጠቕስ ንፈቱ። 

እዚ ብምኽንያት ሕማም ኮሮና-19 ንሰለስተ ዓመታት ኣቋሪጹ ዝነበረ፣ በዚ ኣብ ላዕሊ ተጠቒሱ ዘሎ ዕለት ንመጀመርታ  ግዜ ክሎም ኣባላት ማሕበር ኣሓትን ኣሕዋትን፣ ግዱሳት ኤርትራውያን ነባራትን ሓደስትን ዝተሳፈዎ ዕዉት ምሸት  ምንባሩ ንገልጽ።ውጽኢት ምስዮት ብቁጠባዊ መዳይ ብርኩት ኣስተዋጽኦ ዘበርከተ ክኸውን ከሎ፣ ክሳብ  1880.00ውሮ (ሓደ ሽሕን ሸሞንተ ሚእቲን ሰማንያን) ኤወሮ ኣታዊ ኰይኑ ገና እቲ ወፈያ ቀጻሊ ምህላዉ ድማ ይፍለጥ። 

በቲ ሓደ መዳይ ድማ ኣብዚ ነዊሕ ሰዓታት ዝወሰደ ምስዮትዚ፣ ብቐዳማይ ዝስራዕ እቲ ንነዊሕ እዋናት ብስሪ ተላባዒ  ሕማም ተፈላልዩ ዝነበረ፣ ማሕበር ዘጥረዮ ፍቕሪን ሕድሕድ ማሕበራዊ ዝምድናታት ደጊሙ ምርኻቦም፣ ዝነበረ  ፈገግታን ምንፍፋቕ ዝወለዶ ሳሓቕን ጸወታን ዓቢ ተረኽቦ ከም ዝነበሮ ኣብ ገጽ ነፍሲ ወከፍ ዝግለጽ እዩ ነይሩ።  

ሓደ ካብቲ መሳጢን ሞራልን ዓቢ ፍናን፣ ዝህብን ኣብዚ ሓጺር ጊዜ ብኣቦ መንበር ማሕበር ሓው መስፍን መንግስቱ  ብኣካል ንመደበር ከሰላ ከይዱ ኩነታት መነባብሮኣኦምን ሃለዋትን ዝሓዘ መልእኽቲ ብቪድዮ ተቐሪጹ ዝመጸ ንተሳተፍቲ  ምስዮት ውዑይ ሓበሬታ ምንባሩ፣ ነቲ ምስዮት ዓቢ ተስፋን ሞራልን ዝሃበ እዩ ነይሩ። ቃል ናይ ነፍሲ ወከፍ ካብ ኣባላት  ኣካለ ጽጉማን ንዝሰምዐ ድማ ዝያዳ ሓቦን ኒሕን ዘዕጥቕ፣ ንመን ይሕግዝን የበርክትን ዘተኣማምን ድማ ነይሩ። 

ሓደ ካብቲ ኣብ መወዳእታ ዝተዋህበ ርእይቶ ኣብ ሓጺር እዋን ዳግም ክግበር ለበዋ ብምቕራብ መደምደምታ ኰነ። 

ምምሕዳር ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኤርትራ 

ጨንፈር ጀርመን