ኬንያ፡ ኣብ ሓደገኛ ጉዕዞ ምብራቕ ኣፍሪቃ ዝጠፍኡ ዘለው ኤርትራውያን ስደተኛታት

ተስፋኦም ሕጂ ናብ ራዕዲ ተቐይሩ ኣሎ

ሓደ ካብቶም ስደተኛታት፡ ከመይ ገይሮም በቲ 800 ኪሎ ሜተር ዝንውሓቱ ዶብ ኬንያን ኢትዮጵያን እንኮላይ በቲ ዘይንቡር መገዲ ከምእተጓዕዙን ንፖሊስ ሓቢሩ ኣሎ።

ኣብ ጽርግያ ኢሲዮሎ-ሞያለ ካብ ዝርከብ ናይ ተፍትሽ ኖቕጣ፡ ከመይ ገይሮም ብሞተር ብሽክለታ ተጠዋውዮም ከምዝሓለፉዎ ገሊጹ።

“ብ30 ጥሪ ካብ ኢትዮጵያ ተበጊስና ዶብ ኬንያን ኢትዮጵያን ምስ ሰገርና፡ ብሞተር ብሽክለታ ጉዕዞና ቀጺልና። ድሕሪ ሰሙን ኢሲዮሎ በጺሕና። ካብኡ ብለይቲ በታ ዝተሳፈርናያ ዕጽውቲ ትዮታ ቦክስ ጉዕዞና ቀጺልና ” ይብል እቲ ብሰንኪ ድኻምን ሕጽረት መግብን ዝደኸመ መንእሰይ።

ናይሮቢ ምስ በጽሑ ድማ፡ ሓደ ካልእ ሰብ ናብ ኡጋንዳ ምስ ዘሰጋግሩዎም ሰባት ከራኽቦም ትጽቢት ከም ዝነበሮም ገሊጹ።

“ኣብ ኡጋንዳ ምስ ኣተና፡ ናብ ኤውሮጳ ወይ ኣመሪካ ዘግሸና ናይ ጉዕዞ ሰነዳት ከዳልውልና ምዃኖም ቃል ተኣትዩልና ነይሩ። ኣብተን እንኸደን ሃገራት ዝሓሸ ናብራ ክንነብር ኢና ዝብል ትጽቢት ነይሩና። ሕጂ ግን ምስ መንደቕ ተራጺምና፡ እንታይ ከም ዘጋጥመና ኣይንፈልጥን ኢና” ይብል እቲ ወዲ 22 ዓመት።

ናብ ኡጋንዳ ንክኣትው 2000 ዶላር ኣሜሪካ እኳ እንተኸፈሉ ምስቲ ነቲ ጉዕዞ ዝውደበሎም ሰብ ግን ከምዘይተራኸቡ ገሊጹ።

ንሙሉእ እቲ ናብ ኡጋንዳ ዝገበርዎ ጉዕዞ 2000 ዶላር ኣሜሪካ (280 ሽሕ ሽልንግ) ከምዝተኸፍለሎምን ምስቲ ነቲ ጉዕዞ ዘዳለወሎም ሰብ ግን ከምዘይተራኸቡን ገሊጹ።

ቀታሊ መንገዲ

ኣብ ወርሒ ታሕሳስ፡ ኣብ እዋን ልደተ ክርስቶስ፡ ሓሙሽተ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣብ ቀላይ ቱርካና ኬንያ ሞይቶም፡ ሬሳኦም ኣብ ማይ ተንሳፊፉ ተረኺቡ።

ምንጭታት ከም ዝሕብርዎ፡ እቶም ኤርትራውያን፡ ናብ ኡጋንዳ ንክሰግሩ እንከለው ብፖሊስ ከየረኣዩ ምእንቲ እዮም ሰዓት 11 ናይ ምሸት ናብቲ ቀላይ ኣትዮም።

እቶም ሓሙሽተ ስደተኛታት ስለምንታይ ናብቲ ቀላይ ክኣትዉ ከምዝተገደዱ ዛጊት ኣፍልጦ የብሎምን። ሬሳኦም ካብ ሎድዋር ተኣኪቡ ብናይሮቢ ናብ ኤርትራ ተላኢኹ።

እዚ ዘሕዝን ፍጻመ፡ ነቶም ብዶባት ቱርካና ኣቢሎም ናብታ ሃገር ክሰግሩ ዝፍትኑ ዘይሕጋውያን ስደተኛታት ዘጋጥሞም ብድሆታት ዘጉልሕ እዩ።

ካልእ ኤርትራዊት ስደተኛ፡ ምስ ቢቢሲ ትግርኛ ኣብ ዝገበረቶ ቃለ መሕትት፡ ናብ ኡጋንዳ ንክትበጽሕ ዘሕለፈቶ ሓደገኛ ጉዕዞ ኣቃሊዓ።

እታ ስደተኛ፡ ኣብ ኢትዮጵያ ኣብ ዝነበረትሉ እዋን፡ ሓደ ኣሰጋጋሪ ብናይ ሰለስተ መዓልቲ ጉዕዞ ናብቲ እትደልዮ ቦታ ንኸብጽሓ 2000 ዶላር ኣኽፊሉዋ።

ይኹን እምበር፡ ናብ ኬንያ ምስ ኣተው፡ እቲ ዅነታት ኣዝዩ ጸንኪሩ።

እቲ ዝተዋህባ ናይ ሰለስተ መዓልታት ተስፋ፡ ካልእ ዘይተጸበየቶ ተኸታታሊ ፈተናታት ተደሪቡዎ።

እቲ ጉጅለ፡ ካብ ፖሊስ ንኽሕባእ ምስ ስደተኛታቱ ብዘይተለምደ ጫካታት ኬንያ ን16 መዓልታት ብእግሪ ክጓዓዝ ተገዲዱ።

እቲ ብዝናብን ውሕጅን ብጸቢብ ዝፈታተኖም ጉዕዞ ከኣ ኣብ ህይወቶም ዘሕዝን ተመክሮ ሓዲጉሎም’ዩ - ስለዝዀነ ካብቲ ሓደጋ ብጸቢብ እዮም ኣምሊጦም።

ኲናት ሓድሕድ ሱዳን፡ ብኣሽሓት ንዝቑጸሩ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣመዛቢሉ’ዩ። ንብዙሓት ኤርትራውያን ሱዳን ካልኣይቲ ዓዶም እያ ነይራ።

እዞም ኤርትራውያን ካብቲ ናይ ግዜ ገደብ ዘይብሉ ግዱድ ወተሃደራዊ ዕስክርናን ግህሰት ሰብኣዊ መሰላትን ሃዲሞም እዮም ናብ ሱዳን ሃዲሞም ዝኣትው።

ፖሊስ ኬንያ’ኸ እንታይ ይብሉ

ጸብጻባት ፖሊስ ኬንያ ከምዘመልክቶ፡ እቶም ብህይወት ዝደሓኑ ስደተኛታት ድሮ ካብ ናብ ናይሮቢ ናብ ዝመጽእሉ ክምለሱ ኣብ ትጽቢት እዮም ዘለው።

ይኹን’ምበር፡ ካብ ናይሮቢ ዝተረኽቡ ምንጭታት ከም ዝሕብርዎ፡ ክሳብ ሕጂ ነቶም ስደተኛታት ንምስጓጎም ዝዀነ ምድላዋት ከምዘየሎ እዩ ዝፍለጥ።

እዚ ፍጻመ፡ ጽርግያ ኢሲዮሎ-ሞያለ ንዘይሕጋውያን ስደተኛታት ዓቢ መተሓላለፊ መስመር ምዃኑ ኣብ ዝተነግረሉ እዋን ዘጋጠመ እዩ።

ኣብ ታሕሳስ 2023፡ ብውሕዱ 63 ኤርትራውያን ናብ ናይሮቢ ክጓዓዙ እንከለው ኣብ ሓደ ዓዲ ኣውራጃ ዋጂር ብፖሊስ ተታሒዞም።

ብተወሳኺ ኣብ ተመሳሳሊ ዓመት 60 ኤርትራውያን ኣብ ሰሜናዊ ዞባ ቱርካና ተኣሲሮም ዑቕባ ከምዝሓቱ ተገይሩ።

ኣብ ዝሓለፈ ዓመት፡ ኣብ ወርሒ ሕዳር፡ ካብ ዞባታት ሪፍት ቫሊን ምብራቓዊ ዞባታት ኬንያ ዝተዋጽኡ፡ ላዕለዎት ሓለፍቲ ማርሳቢት፡ ሳምቡሩ፡ ሜሩ፡ ላይኪፒያን ኢሲዮሎን ዝርከቡ ናይ ሃገራዊ ድሕነት ጉጅለታት ንዝሓሸ ስራሕን ውህደትን ንምርግጋጽ ኣብ ኢሲዮሎ ተራኺቦም።

ኮሚሽነር ዞባ ሪፍት ቫሊ ዶክተር ዓብዲ ሓሰንን መዘንኡ ናይ ዞባ ምብራቓዊ መዘንኡ ፖል ሮቲችን፡ ጽርግያ ኢሲዮሎ-ሞያለ ንገያሾ፡ ኣውፈርቲ፡ ነበርትን መራሕቲ መካይንን ውሑስ ምዃኑ ንምርግጋጽ እኹል ስጉምትታት ከምዝተወሰደ ገሊጾም።

እቶም ሰበስልጣን፡ እቲ ሓድሽ ስጉምትታት፡ ኣብቲ መስመር ዝካየድ ዘይሕጋዊ ምስግጋር ዕጸ ፋርስን ደቂ ሰባትን ከምዝንኪ ኣረጋጊጾም።

ይኹን እምበር ኣብቲ ጽርግያ ስሩዕ ሮንዳን ምክትታልን ስለዘየሎን፡ ኣብቲ መስመር ብዙሕ ዘይሕጋዊ ጠበንጃ ምዝውዋር ስለዘሎ ምዝውዋር ሰባትን ዕጸ ፋርስን ንምቁጽጻር ከቢድ ምዃኑ ይገልጽ።