ምኒስተር ምክልኻል ኢትዮጵያ ንኤርትራ ዝሃበቶ ግብረመልሲ

እቶም ብስርዓት ብልጽግና ዝዋስኡ ዘለዉ ናይ ግዳም ሓይልታት ዝበሎም "ብጉዳይ ማይ፡ ኣባይን ቀይሕ ባሕርን፡ ኣፍደገ ባሕሪ ምርካብ፡ ንህዝቢ ኦሮሞ ዘይውክል ኣተሓሳስባ ኦሮሙማ፡ ግጭት ኩሽን ሴምን፡ መሬትን ህዝቢን ዓፋር ነዚ ኣጀንዳ ብምጥቃም፡" ኲናት ንምውላዕ ድሌት ከም ዘለዎ ከሲሱ።

ፕረዚደንት ኢሳይያስ ብዛዕባ'ቲ፡ "ንህዝቢ ኦሮሞ ዘይውክል ኣተሓሳስባ ኦሮሙማ፡" ብዝብል ዝሃቦ ርእይቶታት ካብ ዝተፈላለዩ ኣካላት ሓያል ግብረ መልሲ ኣስዒቡ'ዩ።

ምኒስተር ዓይሻ፡ ነቶም ንህዝቦም ብራዕዲ ዝገዝኡ፡ ዜጋታቶም ብምረት ገገዲፎሞም ዝኸዱ ዘለዉ ዝበለቶም፡ ብዛዕባ ኢትዮጵያ ክዛረቡ ባህሪኦም እዩ ብማለት ናይ ቤቶም ገዲፎም ብዛዕባና ምዝራቦም ኣይገረመናን እዩ ዘስምዕ መልእኽቲ ብምትሕልላፍ፡ እዚ ሕጂ ዝህነጽ ዘሎ ሰራዊት፡ ከምቲ ዝሓስብዎ፡ ዘይኰነስ ዝተወደበ ሰራዊት ምዃኑ ብምግላጽ፡ ብዝዀነ ይዅን ግጉይ ቅማረ ንኢትዮጵያ ከጥቅዑን ሃገራዊ ረብሓታታ ክጐድኡን ንዝደልዩ ሓይልታት ክከላኸል ዝተሃንጸ ምዃኑ ኣመልኪታ።

"ነቶም ኣብ ከባቢና ኣብዚን ኣብቲን ዘጋጥሙ ንኣሽቱ ነገራት፡ ናይቲ ከባቢ ሚሊሻ እኹል እዩ፡" ብምባል፡ ነቲ ንኣሽቱ ናይ ከባቢ ግጭታት ክትብል ዝገለጸቶ ሓይሊ ዝምክት ምልሻ የሰልጥኑን የዳልውዎን ከም ዘለዉ ሓቢራ።

ምኒስተር ዓይሻ፡ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት ኣብቲ ሰራዊት ተኻይዶም ዝበለቶም ናይ ተሃድሶ ጻዕርታት ግን ብንጹር ኣይተዛረበትሎምን።

"እቲ ዘሎ ኵነታት፡ እቲ ዓለምለኻዊ ተርእዮ ንባዕሉ ዝጠልቦም ምድላዋት ስለ ዘለዉ፡ ቅድሚ ሕጂ ዘይነበሩ መዋቕራት፡" ከም ዝተፈጠሩ ገሊጻ።

እዞም መዋቕራት፡ "ሓይሊ ባሕሪ፡ ፍሉይ ስርሒታትን ሳይበራዊ ድሕነትን፡" ዘጠቓልሉ ምዃኖም ግን ጠቒሳ።

እታ ምኒስትር ኣብ ቃለመሕትታ ብዛዕባ ኣብ ክልላት ኦሮምያን ኣምሓራን ዘሎ ግጭታት እውን ኣልዒላ።

ኣብተን ክልላት ቅድሚ ሕጂ ዝነበረ ኵነታት "ኵሉ ሰብ ዝርድኦ" ከም ዝነበረ ብምጥቃስ፡ እቶም ከባቢታት ብተዛማዲ ሰላምን ምርግጋእን ዝረኣየሎም ህዝቢ ተረጋጊኡ ኣብ ልምዓታዊ ስራሕ ተዋፊሩ ከም ዘሎ ገሊጻ።

ህላወ ሓይልታት ፋኖን ሰራዊት ሓርነት ኦሮሞን "ክንድቲ ዝበሃል" ኣይኰነን ብምባል፡ "ንሰራዊት ምክልኻል ስግኣት ዝፈጥር" ወይ "ህዝቢ ካብ ሰላማዊ ናብራኡ ዝዓናቕፍን ዝንጽልን ከም ዘይኰነ፡" ጠቒሳ።

ኣብዘን ከባቢታት ዘሎ ኵነታት፡ "ሰላማዊ ኰይኑ ንኽቕጽል" ምልሻን ሓይልታት ጸጥታን ናይተን ክልላት ስልጠና ይወሃብ ከም ዘሎ'ውን ኣልዒላ።

"ካብ ዓቕሚ [ክልላት] ንላዕሊ ኣብ ዝዀነሉ እዋን ሓገዝ ንምሃብ እናሰርሐ፡ ጐድኒ ጐድኒ ድማ እቲ ከባቢታት ክረጋጋእን ንገዛእ ርእሱ [ሰራዊት] ናብቲ ኣቐዲሙ ዝነበረሉ ከም ሓላዊ ሃገር ዝነበሮ መርገጺ ንኽምለስ ይስራሕ ኣሎ፡" ኢላ።

ሰራዊት ምክልኻል ኣብ ልዕሊ ንጹሃት ሰላማውያን ሰባት ወሲዶምዎም ዝተብሃሉ ስጕምትታት ብዝምልከት ዝተሓተተት እታ ምኒስተር፡ "ናይ ነጋዶ ፖለቲካ ናይ ፕሮፖጋንዳ ሚድያ እዩ፡" ክትብል ነቲ ክሲ ነጺጋ።

እታ ምኒስተር፡ "ኣብ ዝካየዱ መስርሓት ምዕቃብ ሰላም፡ ሰባት ኣይጋገዩን ምባል ኣይከኣልን፣ እቲ ዝኸውን ነገር ንፈልጦ ኢና፡" ክትብል ወሲኻ ገሊጻ።

"እቲ ብኣንጻር ዘሎ ሓይሊ'ውን ኣብ መንጎ ህዝቢ ተሓቢኡ፡ ንህዝቢ መሲሉ፡ ካብ ህዝቢ ፈሊኻ [ስጕምቲ ንምውሳድ] ዘጸግም ስልቲ ይኽተል ስለ ዘሎ፡ ገለ ክፍጸሙ ዝኽእሉ ጌጋታት ክህልዉ ይኽእሉ እዮም፡" ኢላ።

ምኒስተር ዓይሻ እዚ'ኳ እንተ በለት፡ ኮምሽን ሰብኣዊ መሰላት ኢትዮጵያን ዓለምለኻውያን ተጣበቕቲ ሰብኣዊ መሰላትን፡ ኣብ ኵነታት ኲናት ብሓይልታት ጸጥታ መንግስቲ 'ኣብ ልዕሊ ንጹሃት ሰባት' ዝፍጸም ቅትለት ብዝምልከት ብተደጋጋሚ ጸብጻባት ከውጽኡ ምጽንሖም ዝፍለጥ እዩ።

ኢሰመኮ ኣብ ጥሪ ኣብ ዘውጽኦ ጸብጻብ፡ ኣብ ክልላት ኣምሓራን ኦሮምያን ኢደወነናዊ ቅትለት ብዘሻቕል ኵነታት ይቕጽል ከም ዘሎ ኣመልኪቱ ነይሩ።